10 grudnia pisarka Olga Tokarczuk odebrała literacką Nagrodę Nobla. Nagrody przyznawane od 1901 roku uznawane są, za najbardziej prestiżowe wyróżnienie świata.

Elitarne grono noblistów liczy niemal tysiąc osób i organizacji nagradzanych w pięciu kategoriach: fizyce, chemii, fizjologii lub medycynie, literaturze oraz za wysiłki na rzecz światowego pokoju. Do tej pory Polacy zdobywali laur zwycięstwa we wszystkich kategoriach poza medycyną.

Oficjalne źródła podają, że Polska posiada 8 noblistów. Istnieje jednak jeszcze 10 noblistów, którzy mieli bliskie związki z Polską i w niektórych źródłach są wymieniani na równi z czołową siódemką.

Polskimi laureatami Nagrody Nobla są:

Maria Skłodowska-Curie (w dziedzinie fizyki – 1903 rok i w dziedzinie chemii – 1911 rok)

Henryk Sienkiewicz (w dziedzinie literatury – 1905 rok)

Władysław Reymont (w dziedzinie literatury – 1924 rok)

Czesław Miłosz (w dziedzinie literatury – 1980 rok)

Lech Wałęsa (pokojowa Nagroda Nobla – 1983 rok)

Józef Rotblat (pokojowa Nagroda Nobla – 1995 rok)

Wisława Szymborska (w dziedzinie literatury – 1996 rok)

Olga Tokarczuk (w dziedzinie literatury – za 2018 rok)

Maria Skłodowska-Curie (1867-1934)

była fizyczką i chemiczką, nagrodzoną dwukrotnie Nagrodą Nobla. Była prekursorką nowej dziedziny chemii – radiochemii.

Henryk Sienkiewicz (1846-1916)

był najpopularniejszym polskim pisarzem epoki pozytywistycznej. Pierwszy polski laureat literackiego Nobla odebrał go w 1905 roku za całokształt twórczości. Uzasadnienie brzmiało: „wybitne osiągnięcia w dziedzinie epiki i rzadko spotykany geniusz, który wcielił w siebie ducha narodu”.

Władysław Stanisław Reymont (1867 – 1925)

został nagrodzony za epopeję „Chłopi”. Czterotomowe dzieło ukazywało życie mieszkańców wsi Lipce. Reymont w swoim dziele, na tle zmieniających się pór roku, prezentował życie, namiętności i system wartości polskiego chłopstwa.Jako noblista znany pod tym właśnie nazwiskiem, ale nie zawsze tak było, bowiem miał pierwotnie na nazwisko Rejment. Motywy zmiany nazwiska nie są znane. Być może zmienił nazwisko ze względu na konotacje słowa „rejmentować”, które w staropolskiej gwarze oznacza przeklinanie.

Czesław Miłosz (1911-2004)

był poetą, prozaikiem, eseistą, historykiem literatury, tłumaczem i dyplomatą. W 1980 roku został laureatem Nagrody Nobla w dziedzinie literatury. Jest uznawany za najwybitniejszego polskiego poetę XX wieku. Nagrodę przyznano mu za to, że „z bezkompromisową jasnością postrzegania wyraził warunki, na jakie jest wystawiony człowiek w świecie ostrego konfliktu”.

Józef Rotblat ( 1908 – 2005 )

Był słynnym w świecie fizykiem zaangażowanym w ruch przeciwdziałania eskalacji związanej z rozwijaniem broni masowego rażenia. Do dziś kwestią sporną jest, czy Józefa Rotblata zaliczać w poczet polskich laureatów Nagrody Nobla. Rotblat nie jest wymieniany przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych pośród polskich noblistów. Sam Komitet Noblowski nie podaje narodowości laureatów, a jedynie miejsce urodzenia. Jeśli przyjąć jako kryterium tożsamość, z jaką identyfikował się sam nagrodzony, to Rotblata, który do końca życia nazywał siebie „Polakiem z brytyjskim paszportem”, należałoby uznać za drugiego polskiego laureata Pokojowej Nagrody Nobla.

Wisława Szymborska (1923 – 2012)

była polską poetką, eseistką, felietonistką i tłumaczem. Laureatką Nagrody Nobla. Krakowska poetka została nagrodzona za „poezję, która z ironiczną precyzją pozwala historycznemu i biologicznemu kontekstowi wyjść na światło we fragmentach ludzkiej rzeczywistości”.

Lech Wałęsa

i Nobel dla „Solidarności”-  nie sposób nie połączyć z dziełem „Solidarności” także Pokojowej Nagrody Nobla przyznanej w 1983 roku Lechowi Wałęsie. Komitet uznaje Wałęsę za wyraziciela tęsknoty za wolnością i pokojem, która – mimo nierównych warunków – istnieje niepokonana we wszystkich narodach świata.

Źródło: https://zyciorysy.info/tag/polscy-noblisci/ | Zyciorysy.info

Materiały zebrali: A. Płachta, A. Łukaszuk, J. Słotwiński