W Polsce, w tradycji chrześcijańskiej, popularnym i pielęgnowanym zwyczajem jest Triduum Paschalne, czyli Wielki Czwartek, Wielki Piątek i Wielka Sobota.
W Wielki Czwartek zaczyna się Triduum Paschalne. Z ołtarza znikają wszelkie przedmioty, a dzwony milkną aż do czasu zmartwychwstania.
Następnie w Wielki Piątek odbywają się Drogi Krzyżowe, podczas których składa się ciało Chrystusa do grobu. Tego dnia obowiązuje ścisły post. Jedną z dawnych tradycji było zakopywanie żuru i śledzia, które były typowo postnymi potrawami. Istniał również zwyczaj przybijania śledzi do drzewa.
Za dawnych czasów w Wielką Sobotę spryskiwano dom wodą na znak pomyślności. Palono leszczynę, a jej popiół rozrzucano przy pierwszej orce, na znak dobrobytu. Obecnie w Wielką Sobotę święcone są nie tylko świąteczne pokarmy, ale i woda, ogień oraz cierń. Ozdobione bukszpanem koszyki powinny zawierać:
– baranka – symbol zmartwychwstałego Jezusa
– jajka – symbol rodzącego się życia
– chleb – symbol ciała Chrystusa, dobrobytu i pomyślności
– chrzan – symbol męki Pańskiej
– sól – istota prawdy
– ser – symbol pojednania człowieka z naturą
– babkę – symbol umiejętności
Wszelkie prace domowe, takie jak sprzątanie czy gotowanie potraw wielkanocnych, powinno zostać zakończone przed poświęceniem koszyczka.
W Wielką Niedzielę nie może zabraknąć stołu przykrytego białym obrusem. Na śniadanie zazwyczaj są: żurek, biała kiełbasa, pasztety, pieczenie oraz szynki. Konieczne są również wielkanocne ciasta, takie jak mazurki czy babki. W niektórych regionach po świątecznym śniadaniu następuje tzw. zajączek wielkanocny – czyli szukanie drobnego upominku ukrytego gdzieś w domu. W Polsce przyjęły się także inne zabawy świąteczne.
Walatka to jedna z takich zabaw świątecznych. Polegała na takim toczeniu pisanek po stole, by się zderzyły. Właściciel „silniejszego” jajka zabierał rozbitą pisankę przeciwnika. W innym wariancie walatki jajka brano do ręki i stukano się ich czubkami. Jeszcze kilka lat temu w moim domu bawiliśmy się w taki sposób z dziećmi. Uciechy i radości było co niemiara.
Mniej znaną zabawą jest taniec z jajkiem. Na podłodze układano kilka lub kilkanaście jajek i tańczono przy muzyce tak, by ich nie rozgnieść stopami. Zadaniem uczestników zabawy jest nie tylko uważanie, by nie stłuc jajek, ale także tańczenie do rytmu. Zabawa ta uczy zatem i spostrzegawczości i wrażliwości ciała na muzykę.
Kolejną zabawą jest turlanie jajka. przyjęło się w jeszcze innej, trudniejszej formie. Trasa, po której turla się jajko, zbudowana jest z krzeseł i kółek hula – hop, które trzeba przeskoczyć, aby kontynuować wyścig. W tę wielkanocną sztafetę oprócz dzieci z powodzeniem może bawić się także starsze pokolenie.
Wielkanocny Poniedziałek to w Polsce popularny Śmigus- dyngus i oczywiście polega na wzajemnym oblewaniu się wodą. Dawniej obowiązywało także uderzanie się wierzbowymi gałązkami (tzw. śmingus). Aby uniknąć śmingusa, można było wykupić się pisankami, słodyczami lub pieniędzmi. To właśnie jest tzw. dyngus.
Cóż, poniedziałek wielkanocny kończy w Polsce Wielkanoc.
Materiał przygotowały:E. Paterkowska, D. Polonis
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.